Teneryfa – mapa, atrakcje, plan zwiedzania, wycieczki, najpiękniejsze miejsca

Wyspa tajemnic

Jeżeli lubisz odkrywać nowe miejsca to Teneryfa zaspokoi twój apetyt. Wyspa oferuje mnóstwo możliwości i aktywności, a przy tym jest niezwykle różnorodna i interesująca. Często nazywana jest “Ziemią w pigułce”, ponieważ w tym samym czasie w różnych jej miejscach mogą panować skrajnie odmienne, przypominające cztery pory roku warunki atmosferyczne. Sceneria może zmieniać się od skrajnie suchej i pustynnej do wilgotnej, wręcz mokrej z gęstą roślinnością. Wyspa jest jednocześnie na tyle mała, że możesz wszystkie strefy odwiedzić w ciągu jednego dnia, choć nie polecam tego. Warto bowiem na każde z tych miejsc poświęcić więcej czasu niż tylko chwilę.
Swoją różnorodność Teneryfa zawdzięcza ogromnemu wulkanowi Teide. Jest on centralnym punktem wyspy, a jeżdżąc po Teneryfie w zasadzie jeździ się się dookoła niego. Potężny stożek góruje nad całą wyspą, dumnie spoglądając na swoje dzieło, bo Teneryfa powstała i istnieje głównie dzięki jego aktywności. On też jest głównym źródłem i przyczyną rozmaitości klimatycznej na wyspie. Jedno ze zjawisk da się zaobserwować bez wielkiego wysiłku. Podróżując po Teneryfie na pewno zauważysz, że wysoki na 3715 metrów wulkan tworzy ogromną barierę dla chmur. Zawieszone zdecydowanie niżej obłoki nie są w stanie przedostać się z północnej na południową stronę wyspy. Zbierają się więc i kumulują po północnej stronie wulkanu i opierając się o jego stożek tworzą często grubą i rozległą warstwę. W ten sposób gdy na północy jest pochmurno, ponuro, a nawet deszczowo, to na południe od wulkanu niebo jest czyste, błękitne i niemal nieustannie słoneczne. Gdy na północy panuje wilgoć, to kilkadziesiąt kilometrów dalej, po drugiej stronie wulkanu może trwać długa susza. To ma istotne konsekwencje turystyczne.

Dwie połówki Teneryfy

Atrakcje na Teneryfie można podzielić na dwie główne grupy i nie jest to najczęściej stosowany podział na: ładne i te trochę brzydsze. Linia podziału przebiega zupełnie gdzieś indziej. Należałoby tu przyjąć podział na: atrakcje bardzo popularne i rzadziej odwiedzane. Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że to w zasadzie to samo, bo ładne atrakcje zawsze odwiedzane są chętniej, a te trochę brzydsze cieszą się mniejszą popularnością, ale na Teneryfie wcale tak nie jest. Tutaj popularność atrakcji jest ściśle związana z pogodą i linią podziału klimatu generowaną przez wulkan i współpracujące z nim chmury. Najczęściej i najchętniej odwiedzane są te na południu, zachodzie (tu gdzie zwykle świeci słońce) oraz centrum, gdzie znajduje się wulkan Teide. Północna strona wyspy, a już szczególnie północno wschodnia cieszy się nieporównywalnie słabszą popularnością.

Czy słusznie? Czy na północy i na wschodzie nie ma ciekawych atrakcji? Oczywiście że są! Mało tego! Są to atrakcje, które często wspominane są z większymi emocjami i zachwytem, niż te na południu.
Większość turystów jeździ jednak na Teneryfę w poszukiwaniu słońca, więc rezygnuje z odwiedzin we wschodniej i północnej części wyspy. Większość hoteli i ośrodków turystycznych ulokowała się przy południowym brzegu Teneryfy. W ten sposób powstaje dodatkowe utrudnienie, bo aby zobaczyć atrakcje na wschodzie trzeba przejechać przez całą wyspę. Atrakcje na północy i wschodzie wyspy są więc wyraźnie mniej popularne (w tym głównie Parque Rural de Anaga czyli w dokładnym tłumaczeniu Park Wiejski Anaga).
To może martwić, ale nie mnie! Wystarczy spojrzeć na sprawę troszkę inaczej. Dla kogoś, szukającego niepowtarzalnych miejsc, gdzie można delektować się spokojem i ciszą, podziwiając przy okazji niezwykłe scenerie, północno-wschodnia część Teneryfy to prawdziwy raj. Czasem można się tu nawet poczuć jak odkrywca. To niedoceniana wartość, którą oferuje wyspa, dając nam do dyspozycji pozbawioną tłumów, cudowną krainę geograficzną tak dziką, jak to tylko współcześnie możliwe.
W tym przewodniku oprócz najbardziej znanych i najczęściej odwiedzanych atrakcji Teneryfy znajdziesz również sporo miejsc, których większość nie odwiedza i nie poleca. Nie mam żadnych wątpliwości, że odwiedziny w nich dadzą ci mnóstwo przyjemności i satysfakcji. Możliwe, że ty również zakochasz się w tej części wyspy.

Teneryfa – podstawowe informacje

Politycznie Teneryfa to część Hiszpanii oraz jedna z leżących na Oceania Atlantyckim wysp należących do archipelagu Wysp Kanaryjskich. Obowiązującym językiem jest więc język hiszpański, a waluta to Euro.
Na drogach obowiązuje ruch prawostronny, a ceny towarów i usług są na poziomie umiarkowanym, typowym dla większości krajów Europy.

Gdzie leży Teneryfa?

Archipelag Wysp Kanaryjskich znajduje się na zachód do wybrzeża Afryki północno-zachodniej i (co często zaskakuje turystów), na Teneryfę każdego roku wiejący od strony Afryki wiatr przynosi ziarenko po ziarenku duże masy piasku wprost z Sahary. Analizując położenie Teneryfy zdecydowanie łatwiej zobaczyć to wszystko na mapie.

W skład archipelagu Wysp Kanaryjskich wchodzi 7 dużych i 6 małych wysp.
Wyspy duże:
– Teneryfa (pow. 2034,38 km²)
– Fuerteventura (1659,0 km²)
– Gran Canaria (1560,10 km²)
– Lanzarote (845,94 km²)
– La Palma (708,32 km²)
– La Gomera (369,76 km²)
– El Hierro (268,71 km²)

Wyspy małe:
– Graciosa (29,05 km²)
– Alegranza (10,3 km²)
– Lobos (4,58 km²)
– Montana Clara (2,7 km²)
– Roque del Este (6,45 ha)
– Roque del Oeste (1,589 ha)

Wśród małych wysp tylko jedna (Graciosa) od 2018 roku uznawana jest za zamieszkałą.

Wymiary wyspy i komunikacja

Teneryfa nie jest małą wyspą, ale nie jest też duża. Można powiedzieć, że ma świetny rozmiar aby z przyjemnością po niej podróżować. Na mapie poniżej podałem jej wymiary w linii prostej, oraz czerwonymi kropkami zaznaczyłem główną drogę, która wiedzie dookoła wyspy. Cała pętla ma długość 180 km i jak podaje nawigacja Google pętlę można przejechać w całości w ciągu 2h 30 min.

Największa część pętli to wygodna droga dwupasmowa (łącznie 142 km), część z niej to łatwa i niezbyt kręta droga dwukierunkowa (łącznie 23 km) i tylko na krótkim fragmencie mniej więcej pomiędzy Santiago del Teide a El Tanque nabiera ona charakteru krętej drogi górskiej (łącznie około 15 km).
Jeżeli zadajesz sobie pytanie czy da się na przeciwległy brzeg wyspy przejechać przez jej środek, to odpowiadam: da się! Należy jednak pamiętać, że na środku wyspy jest wielki wulkan i biegną tędy wyłącznie bardzo kręte drogi górskie. Przejazd nimi na pewno zabierze ci więcej czasu, niż jazda główną drogą wiodąca dookoła wyspy.

Przykład:
Przejazd przez wąski fragment lądu z Fasania do Puerto de la Cruz (w linii prostej te dwa miejsca oddalone są od siebie o 25 km) jadąc przez środek wyspy zajmie ci około 2h.

Ten sam przejazd główną drogą dookoła zabierze tylko 55 minut.

Jak zwiedzać Teneryfę?

Na wyspie nie ma linii kolejowych, więc ten sposób podróżowania zupełnie odpada. Funkcjonuje tu przyzwoicie rozwinięta komunikacja autobusowa i o ile to ma sens, to przy opisach niektórych atrakcji podaję numery linii. Decydując się jednak na tę formę transportu musisz liczyć się z faktem, że znajdziesz w tym przewodniku również atrakcje, do których nie dojedziesz autobusem. Po prostu nie wszędzie dojeżdżają. Dodatkowo uwzględnij fakt, że podróżowanie autobusem zajmie ci zdecydowanie więcej czasu, więc z wielu atrakcji będzie trzeba zrezygnować, ze względu na brak czasu.
Jeżeli chcesz dobrze wykorzystać pobyt i zminimalizować ilość czasu, który stracisz na techniczne przejazdy z miejsca na miejsce, to jedyną rozsądną opcją wydaje się wynajem samochodu. Do tego wniosku szybko dochodzi większość turystów, więc nikogo nie powinien dziwić fakt, że sieć wypożyczalni samochodów na wyspie jest bardzo dobrze rozwinięta, a dzięki temu ceny są bardzo przystępne.
Wynajem samochodu może wydawać się trudny, ale w praktyce nie musi tak być. Przygotowałem na ten temat solidny i przejrzysty poradnik, w którym znajdziesz komplet informacji pozwalających łatwo ominąć najczęściej popełniane błędy i wynająć auto na Teneryfie tanio i bezpiecznie: Teneryfa – poradnik wynajmu auta – [klik]

Hotele i noclegi

Baza noclegowa na Teneryfie jest duża i różnorodna. Rozpiętość cenowa jest również szeroka, więc każdy znajdzie coś dla siebie.
Poniżej znajdziesz kilka propozycji. Nie traktuj ich jako konkretnego wskazania hoteli, które polecam. Traktuj je jako dobry początek do dalszych poszukiwań. Zamieszczone przez mnie linki wykorzystują bowiem mechanizm wyszukiwarki, która obok konkretnego hotelu, zawsze proponuje inne, podobne do niego propozycje, często bardziej atrakcyjne cenowo.
Zachęcam do korzystania z tych linków, bo ułatwiają poszukiwania i oszczędzają czas.

Tenerife Sur Habitación de Lujo – [klik]

Pensión Playa – [klik]

Hotel Andrea´s – [klik]

Klimat i pogoda na Teneryfie

W tym akapicie mam same dobre wiadomości 🙂
Teneryfa jest doskonałym miejscem wypoczynku przez cały rok. Przybrzeżna część wyspy ma charakter klimatu subtropikalnego, a w głębi lądu zmienia się on na śródziemnomorski. Temperatura na wybrzeżu w ciągu dnia rzadko spada zimą poniżej 20 stopni Celsjusza, a latem należy spodziewać się temperatur zbliżonych do 30 stopni Celsjusza.
W nocy temperatura zwykle zawiera się w przedziale od 15 stopni Celsjusza (zimą) do 23 stopni Celsjusza (latem).
Najmniej pada w maju, czerwcu, lipcu, sierpniu i wrześniu (statystycznie 1 dzień z opadami w ciągu miesiąca, przy czym opady mogą trwać zaledwie chwilkę). W pozostałych miesiącach statystycznie ilość dni, w których może pojawić się jakiś deszcz nie przekracza 5. Najbardziej deszczowym miesiącem jest grudzień. Spada wtedy w ciągu miesiąca 43 mm wody. Dla porównania w Polsce w lipcu spada około 100 mm deszczu.

Bardziej szczegółowe informacje o pogodzie na Teneryfie znajdziesz w osobnym wpisie: Teneryfa – pogoda długoterminowa: temperatura powietrza i wody, klimat, pogoda na wakacje i wczasy.

UWAGA!
Pamiętaj, że jadąc w górę, w kierunku wulkanu Teide oraz na północ i północny wschód musisz spodziewać się trochę chłodniejszej pogody. Wulkan ma ponad 3700 m wysokości, a na każde 100 m wzrostu wysokości temperatura spada o 0,6 stopnia Celsjusza. Na szczycie wulkanu (względem wybrzeża) należy się więc spodziewać temperatury niższej o ponad 22 stopnie.

Naprawdę krótka historia Teneryfy

Zgodnie z legendą, stąpając po Teneryfie spacerujesz po pozostałościach Atlantydy. Gdyby jednak powrócić do faktów, to warto wiedzieć, że odkrywcy wyspy (1402 r.), czyli Hiszpanie zastali na niej mieszkańców o jasnej cerze, jasnych włosach i niebieskich oczach. Zamieszkana przez Guanczów (bo pod taką nazwą ich dzisiaj znamy, a nazwę tę nadali im Hiszpanie) wyspa była wtedy podzielona na 10 królestw. Ostatecznego podboju wyspy Hiszpanie dokonali w 1495 roku. Guanczowie zostali częściowo wymordowani, a częściowo wywiezieni jako niewolnicy do Europy. Nieliczne resztki ocalałych Guanczów zasymilowały się z Hiszpanami, a ich język i kultura całkowicie zanikły.
Pierwszą stolicą wyspy zostało założone przez Hiszpanów miasto La Laguna (obecnie San Cristóbal de La Laguna), które obecnie znajduje się na liście dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Przez długi czas wyspy archipelagu szybko się rozwijały, służąc za port pośredni w rejsach do obu Ameryk, ale z czasem zaczęły tracić na znaczeniu. Najgorszy moment w historii wysp przypada na czas rządu generała Franco, w czasie których zubożenie sięgało tak głęboko, że wielu mieszkańców w poszukiwaniu lepszego losu uciekło do Wenezueli. Sytuacja zaczęła się poprawiać w latach 60 XX-wieku, gdy Teneryfa została przekształcona w strefę turystyczną, z której szczęśliwie dla wyspy i dla nas możemy korzystać do dzisiaj.

Mapa atrakcji na Teneryfie

Nadszedł czas by zająć się planowaniem zwiedzania Teneryfy. Na wstępie warto poświęcić chwilę na analizę przygotowanej przeze mnie mapy atrakcji Teneryfy. Naniosłem na nią wszystkie istotne według mnie punkty z atrakcjami na wyspie oraz przebieg głównych dróg, z których bez wątpienia będziesz korzystać. Zamieszczona poniżej mapa, będzie dla ciebie głównym narzędziem podczas planowania zwiedzania Teneryfy.

Oczywiście przy zwiedzaniu wyspy można poszukać sobie innych połączeń drogowych i potraktować taki przejazd jako dodatkową przygodę, ale zanim zdecydujesz się jechać inną trasą sprawdź najpierw w nawigacji prognozowany czas przejazdu. To co na mapie czasem wygląda zachęcająco, w praktyce może być trudne w realizacji i bardzo czasochłonne.

Każda oznaczona na mapie atrakcja ma swój numer. W dalszej części tekstu pod tym numerem znajdziesz dodatkowe informacje związane z daną atrakcją. Będzie to głównie krótki opis i do tego jakieś ważne informacje (o ile będą konieczne).
Zwykle przy każdej atrakcji umieszczam współrzędne GPS najbliższego parkingu samochodowego oraz (o ile istnieje taka potrzeba) dodatkowe współrzędne kluczowych punktów, które ułatwią ci dotarcie we właściwe miejsce.
Korzystaj z tych danych! Używa się ich banalnie prosto. Wystarczy kliknąć na znajdujący się obok nich link, a nawigacja uruchomi się automatycznie i wyznaczy trasę do celu (nie zapomnij tylko przełączyć nawigacji z trybu samochodowego na tryb pieszy lub odwrotnie).

Wiele z atrakcji oprócz krótkiego opisu zamieszczonego w tym planie, ma również osobne, bardziej szczegółowe opracowania. Jeżeli takie istnieją, to linki do nich znajdziesz przy opisach. Warto do nich wchodzić, bo zawierają ogromną ilość przydatnych informacji, praktycznych porad, dodatkowe zdjęcia, szczegółowe mapy sytuacyjne atrakcji, itd.

Plan zwiedzania Teneryfy

Nie ma jednego, najlepszego planu zwiedzania Teneryfy, ponieważ nasze potrzeby są różne. Można jednak próbować stworzyć plan, który będzie elastyczny i uniwersalny, dzięki czemu będzie można go dostosować do własnych potrzeb. Poniżej znajdziesz właśnie taką propozycję zwiedzania wszystkich najbardziej interesujących atrakcji na wyspie.
Układ komunikacyjny dróg na Teneryfie, w tym głównej drogi wiodącej dookoła wyspy sprawia, że zwiedzanie można podzielić na kilka obszarów położonych w pobliżu tej pętli. Tak właśnie zrobiłem. Podzieliłem wyspę na obszary i zgrupowałem znajdujące się na nich atrakcje w interesujące, jednodniowe wycieczki. Dostajesz więc do dyspozycji gotowy plan, który możesz realizować w dowolnej kolejności, w formie jednodniowych wyjazdów. Robisz więc to, co chcesz i tak jak chcesz. Proste i wygodne!
Plany możesz zmieniać nawet w ostatniej chwili, w zależności, np. od pogody (jest to szczególnie ważne w przypadku zwiedzania północno-wschodniej części wyspy, gdzie pogoda bywa kapryśna).
Stosując mój pomysł, zwiedzanie Teneryfy udało się sprytnie podzielić na pięć dni. Każdy z dni jest dobrze wypełniony, ale nie nie jest nadmiernie przeładowany, więc realizacja planu powinna być możliwa nawet w miesiącach zimowych, gdy dzień jest krótszy.
Teraz rzuć okiem na zamieszczoną poniżej mapę. Mimo że wydaje się prosta, to pozwala doskonale i błyskawicznie zorientować się w tym, jak zorganizowane jest zwiedzanie wyspy.

Poświęć chwilę na zapoznanie się z tą mapą. Na południu wyspy mieści się główna baza hotelowa Teneryfy: Costa Adeje. Większość turystów przyjeżdża i spędza wolny czas właśnie tutaj, więc jest to naturalny punkt startowy wycieczek. Jeżeli mieszkasz w innym miejscu na wyspie, to nie będzie to miało wielkiego znaczenia, bo do każdego obszaru szybko dojedziesz główną drogą.
Skalkulowane przeze mnie trasy dla wszystkich pięciu dni podają odległości i czasy przejazdu z tego samego punktu startowego, którym jest Costa Adeje. Jeżeli więc podane jest, że np. trzeciego dnia długość trasy to 200 km, a czas przejazdu 3 h 30 min, to znaczy, że kalkulacja obejmuje start z Costa Adeje, dojazd i przejazd całej trasy oraz powrót do Costa Adeje. Czasy przejazdu nie uwzględniają czasu zwiedzania atrakcji.
Na mapie widzisz znane ci już numerowane znaczniki atrakcji, położenie przyjętych przeze mnie obszarów na każdy dzień zwiedzania, przebieg głównych dróg na wyspie (jednej wygodnej i szybkiej dookoła wyspy, oraz jednej zdecydowanie trudniejszej, wąskiej i krętej w kierunku wulkanu Teide).

Większość turystów przyjeżdża na wyspę na tydzień, a w praktyce ma do dyspozycji sześć dni. Plan opracowałem na pięć dni. Ten jeden teoretycznie wolny dzień jest bardzo ważny. Zostawiłem go do dyspozycji dla osób, które chciałyby wybrać się na pieszy spacer doliną Masca. Sam spacer trwa kilka godzin i zajmuje praktycznie cały dzień, więc nie da się go połączyć ze zwiedzaniem innych atrakcji. Jeżeli więc planujesz trekking doliną Masca, to właśnie ten wolny dzień bardzo ci się przyda.

Dzień 1 – Los Gigantes, Masca i Punta de Teno

Zaczynamy od mocnego uderzenia. Atrakcje pierwszego dnia będą naprawdę spektakularne: potężne klify Los Gigantes, genialny widok na wioskę i wąwóz Masca oraz piękne wybrzeże przy Punta de Teno. Przejazd jest krótki, ale bardzo wymagający. Przez większość czasu będziesz poruszać się stromymi i krętymi drogami górskimi i co chwilę (pomiędzy głównymi punktami wycieczki) będziesz zatrzymywać się na punktach widokowych. Jest ich sporo i raczej ich nie przegapisz. Ich dokładne współrzędne GPS podałem w osobnych wpisach. Zakładając, że przystanek przy każdym z punktów widokowych oraz atrakcje główne zajmą ci odrobinę czasu, to śmiało możesz założyć, że wycieczka potrwa cały dzień.
Przypominam, że tego dnia nie ma sensu planować spaceru wąwozem Masca. Spacer jest długi (łączny czas w obie strony to około 8 godzin) i wymagający fizycznie, a więcej szczegółów na jego temat znajdziesz w osobnym wpisie – [klik]

Atrakcje na trasie: Los Gigantes (2) – Masca (3) – Punta de Teno (4)
Długość trasy: 130 km (zakładając, że rozpoczynamy i wracamy do Costa Adeje)
Czas przejazdu: 3h 15 min (nie zawiera czasu zwiedzania atrakcji)

Dzień 2 – Park Narodowy Teide

Drugiego dnia udamy się na zwiedzanie atrakcji położonych na terenie Parku Narodowego Teide. Wszystkie atrakcje skupione są wokół wulkanu. Ten dzień ma dwa kluczowe punkty związane z dostępnością biletów wstępu. Pierwszy z nich (łatwiejszy) to bilety na kolejkę – [klik], która zawiezie nas pod szczyt wulkanu Teide. Warto zadbać o nie z wyprzedzeniem, ponieważ wagoniki kolejki mają ograniczoną przepustowość i bilety szybko znikają. Po przyjeździe na miejsce może się okazać, że najbliższy wolny bilet na wjazd jest dopiero za kilka godzin i nie uda ci się skorzystać z najważniejszej atrakcji. Drugi problem związany jest z wejściem na szczyt wulkanu. Od górnej stacji kolejki do szczytu jest zaledwie kilkaset metrów ale ilość osób, która może tam wejść jest rygorystycznie limitowana. Bilet na kolejkę nie daje prawa wejścia na szczyt. O takie prawo trzeba wystąpić wcześniej rezerwując na swoje nazwisko konkretna godzinę i dzień wejścia (rezerwacja jest bezpłatna).
Obie rzeczy (czyli bilety na kolejkę i prawo wejścia na szczyt) da się załatwić przez internet, a namiary na konkretne strony podaję w dalszej części tekstu oraz w osobnym wpisie o Teide – [klik]
Pozostałe punkty na trasie wycieczki to punkt widokowo-krajobrazowy z fantazyjnymi skałami wulkanicznymi (Mirador de la Ruleta), obszar krajobrazu marsjańskiego, na którym testowane są pojazdy kosmiczne (Minas de San Jose) oraz trzecie co do wielkości na świecie obserwatorium astronomiczne do obserwacji słońca.

Atrakcje na trasie: Mirador de la Ruleta (5) – kolejka linowa na Wulkan Teide (6) – Minas de San Jose (7) – Obserwatorium astronomiczne Teide (8)
Długość trasy: 180 km (zakładając, że rozpoczynamy i wracamy do Costa Adeje)
Czas przejazdu: 3h (nie zawiera czasu zwiedzania atrakcji)

Dzień 3 – miasta kolonialne na północy Teneryfy

Trzeci dzień zwiedzania skupia się na północnym wybrzeżu wyspy. Zobaczymy unikalne w skali świata Smocze Drzewo (w Icod de los Vinos) oraz przytulne i urokliwe kolonialne miasteczka: Garachico, La Orotava. Jeżeli będziesz mieć szczęście i pogoda będzie odpowiednio zła (tak, tak!) to na wybrzeżu Garachico oraz w Puerto de la Cruz zobaczysz gigantyczne, wielometrowe fale, które z ogromnym hukiem rozbijają się o skaliste brzegi wyspy (na samo wspomnienie mam gęsią skórkę).

Atrakcje na trasie: Garachico (9) – Icod de los Vinos (10) – La Orotava (11) – Puerto de la Cruz (12)
Długość trasy: 200 km (zakładając, że rozpoczynamy i wracamy do Costa Adeje)
Czas przejazdu: 3h 30 min (nie zawiera czasu zwiedzania atrakcji)

Dzień 4 – park krajobrazowy i góry Anaga

Czwartego dnia odwiedzimy San Cristóbal de la Laguna (13) czyli wpisaną na listę UNESCO pierwszą stolicę Teneryfy, a następnie wjedziemy na teren parku krajobrazowego oraz pasma górskiego Anaga (14). Przejazd przez góry Anaga będzie wymagający dla kierowców ze względu na mocno pochyłe i kręte fragmenty. Bądźcie na to przygotowani, zachowajcie cierpliwość, skupienie i nie śpieszcie się nigdzie!
Zaplanowane przeze mnie pozostałe punkty trasy to miasteczko Punta del Hidalgo (15) z położoną w pobliżu plażą (Playa de los Troches), następnie niesamowity Tunel de las Hadas (16), a potem łatwo dostępny szczyt Pico del Ingles (17) z punktem widokowym na góry Anaga. Na koniec czeka nas powrót nieco okrężną, ale malowniczą drogą przez Diabelską Ostrogę (18).
Większość trasy przez góry Anaga będzie tego dnia wiodła drogą TF-12. Jest to najciekawsza i najbardziej atrakcyjna widokowo droga w tych górach.

Atrakcje na trasie: San Cristóbal de la Laguna (13) – Park Krajobrazowy Anaga (14) – Punta del Hidalgo (15) – Túnel de las Hadas (16) – szczyt Pico del Ingles (17) – Diabelska ostroga (Devil’s Spur Rock) (18)
Długość trasy: 230 km (zakładając, że rozpoczynamy i wracamy do Costa Adeje)
Czas przejazdu: 3h 45 min (nie zawiera czasu zwiedzania atrakcji i może się wydłużyć)

Dzień 5 – góry Anaga, stolica wyspy i największa piaszczysta plaża

Jest bardzo prawdopodobne, że podczas pierwszego dnia w górach Anaga zakochasz się w tym miejscu i będzie ci mało. Jeżeli tak się stanie to mam dla ciebie zaplanowany drugi dzień w tych samych górach, ale w nieco innych miejscach. Będzie to malowniczo położone miasteczko Taganana (19) oraz dwie niezwykłe plaże: Almaciga (20) i Benijo (21). Jeżeli jednak uznasz, że potrzebujesz odpoczynku to zwiedzanie możesz ograniczyć do odwiedzin w stolicy wyspy Santa Cruz de Tenerife (23) oraz na jedynej na wyspie piaszczystej plaży Playa de las Teresitas (22), powstałej piasku pochodzącego z Sahary.

Atrakcje na trasie: Taganana (19) – Almaciga (20) – Benijo (21) – Playa de las Teresitas (22) – Santa Cruz de Tenerife (23)
Długość trasy: 215 km (zakładając, że rozpoczynamy i wracamy do Costa Adeje)
Czas przejazdu: 3h 30 min (nie zawiera czasu zwiedzania atrakcji)

Opisy atrakcji na Teneryfie

Poniżej znajdziesz naprawdę krótkie opisy wszystkich atrakcji widocznych na mapie. Przy opisach zamieszczam współrzędne GPS kluczowych punktów, w tym parkingów pozwalających zatrzymać się w pobliżu atrakcji. Zachęcam do korzystania z nich. Każdy kierowca doceni taką wygodę: klikasz palcem, nawigacja uruchamia się sama i jedziesz!

1. Costa Adeje

Costa Adeje to nazwa obszaru przy południowym wybrzeżu Teneryfy, obejmującego kilka miejscowości, w których zakwaterowanie znajduje większość turystów przybywających na wyspę. Wszystkie miejscowości tworzą więc wspólnie jeden ogromny ośrodek turystyczny funkcjonujący pod jedną, powszechnie znaną nazwą.
W skład Costa Adeje wchodzą miejscowości: Playa de las Américas, San Eugenio, Torviscas, Playa Fañabé, El Beril, Playa del Duque, La Caleta, El Puertito, Playa Paraíso, Callao Salvaje.
W tym fragmencie wyspy średnie roczne temperatury to: 24°C. Zimą jest to 23°C, a latem 28°C.
W planie zwiedzania umieściłem Costa Adeje aby mieć punkt odniesienia do obliczenia długości tras i czasów zwiedzania. Większość z was będzie bowiem wyruszała na zwiedzanie wyspy właśnie z tego miejsca.

2. Los Gigantes

Potężne klify skalne, których ogrom powoduje często gęsią skórkę. Monumentalne skalne ściany robią ogromne wrażenie. Więcej szczegółów na temat zwiedzania Los Gigantes znajdziesz w osobnym wpisie: Los Gigantes – klify, plaża, rejsy

Punkt widokowy przy zjeździe do miasteczka Los Gigantes, współrzędne GPS:
28°14’25.1″N 16°50’12.4″W
28.240305, -16.836768 – kliknij i wyznacz trasę
Znajdujący się przy samej drodze atrakcyjny punkt widokowy. Warto się zatrzymać, bo jest naprawdę dobrze położony. Parkowanie odbywa się na poboczu drogi. Podane współrzędne wskazują na koniec pobocza parkingowego, więc rozglądaj się za wolnym miejscem już jakieś 100 m wcześniej, gdy po twojej prawej linia na poboczu zmieni się z ciągłej na przerywaną.

Jeden z ciekawszych punktów widokowych na Los Gigantes, współrzędne GPS:
28°14’56.1″N 16°50’17.7″W
28.248903, -16.838243 – kliknij i wyznacz trasę
Do punktu trzeba dość około 100 – 150 m gruntową ścieżką. Samochód trzeba zostawić na chwilę gdzieś w wąskiej ulicy. Uliczka jest ślepa i na jej końcu znajduje się kilka miejsc parkingowych (może dopisze ci szczęście). Poniżej podaję współrzędne GPS punktu, w którym z ulicy trzeba zejść na gruntową ścieżkę.

Zejście z ulicy na gruntową ścieżkę do punktu widokowego, współrzędne GPS:
28°14’52.7″N 16°50’17.1″W
28.247983, -16.838090 – kliknij i wyznacz trasę

3. Masca

Wielu z turystów przyjeżdża na wyspę tylko dla tego widoku (no i dla tych, które są dostępne po drodze do Masca). Dojazd i zwiedzanie wioski i wąwozu Masca opisałem szczegółowo w osobnym wpisie – [klik], więc tutaj nie będę tego powtarzał. Podam jedynie współrzędne niewielkiego parkingu w wiosce, bo to jest główne miejsce, do którego trzeba się kierować.

Parking w Masca (dla turystów), GPS:
28°18’19.2″N 16°50’22.2″W lub
28.305330, -16.839490 – kliknij i wyznacz trasę

4. Punta de Teno

Półwysep Punta de Teno to prawdziwa gratka dla podróżników. Ma wszystko czego prawdopodobnie pragnie niemal każdy włóczykij, a na pewno pragnie tego choćby przez chwilkę podczas każdej podróży: ciszę, kojący spokój, wspaniała naturę i piękne widoki na okoliczne skały, góry, urwiska … Niezmącona niczym mieszanka natury i wyobcowania, gdzieś na końcu lądu. Balsam dla zabieganych i zmęczonych.

Punta de Teno jest najbardziej wysuniętym na zachód fragmentem lądu i nie jest łatwo na niego dotrzeć. Prowadzi tu co prawda wąska dobrej jakości droga i da się nią komfortowo przejechać samochodem, ale nie zawsze jest to możliwe. Miejscowi dbają bowiem bardzo restrykcyjnie o zachowanie naturalnego charakteru półwyspu i ograniczyli możliwości wyjazdu własnym autem:
– w sezonie letnim (od kwietnia do września) przejazd jest zamknięty od 9:00 do 20:00.
– poza sezonem letnim (od października do marca) przejazd jest zamknięty od 10:00 do 19:00

W czasie zamknięcia bramek można skorzystać z dojazdu lokalnym autobusem (o czym napiszę troszkę dalej, poniżej).
Poza tym obszarem czasowym brama blokująca przejazd jest otwarta i można na koniec półwyspu dojechać własnym autem. Powstaje jednak pytanie, czy jeżeli bramkę przejedziesz np. przed 9:00 rano, to czy po 9:00 będzie można wyjechać z powrotem? Niestety nie testowałem tego na własnej skórze, ale miejscowi twierdzą, że jeśli nie uda ci się wrócić z półwyspu przed porannym zamknięciem bramek o 9:00, to z wyjazdem trzeba będzie poczekać do ponownego otwarcia, czyli do 20:00 🙂

Dojazd na półwysep autobusem
Jeżeli zamierzasz dotrzeć na półwysep w czasie gdy bramki są zamknięte, to możesz przejść ostatni odcinek od bramek na nogach (marszerować trzeba 6,5km i trwa to około 1 godzinę 40 minut) lub dojechać autobusem miejskim numer 369.
Pierwszy autobus z przystanku pod bramkami odjeżdża około 10:20 (przystanek początkowy linii znajduje się w pobliskim miasteczku Buenavista del Norte i ma tę samą nazwę, autobus rusza z niego o godzinie 10:10). Potem autobus kursuje raz na godzinę aż do ostatniego kursu o godzinie 18:15 (spod bramek) lub 18:05 z przystanku początkowego Buenavista del Norte.
Bilet na autobus kosztuje 1 EUR (cena z roku 2023).
Czas przejazdu całej trasy ( z centrum Buenavista del Norte) nie przekracza 30 minut, a spod bramek około 15 min.
Dla zainteresowanych (i w celu samodzielnej weryfikacji godzin odjazdu) podaję link do trasy i mapy linii na stronie przewoźnika: linia 369 Buenavista del Norte – Punta de Teno – [klik]

UWAGA:
Przed godziną 20:00 przy bramkach wjazdowych tworzy się krótka kolejka samochodów, które chcą wjechać na półwysep po godzinie 20:00, aby podziwiać zachód słońca. Aby zdążyć na zachód na miejscu trzeba być na później o godzinie:
– kwiecień: godz. 23:30
– maj: godz. 20:45
– czerwiec: godz. 21:00
– lipiec: godz. 21:00
– sierpień: godz. 20:40
– wrzesień godz: 20:09
Przejazd od bramek na półwysep zajmie około 10 minut, więc we wrześniu prawdopodobnie nie uda się zdążyć na sam początek zachodu słońca (chyba, że miejscowi znając problem otworzą bramkę kilka minut wcześniej).

WAŻNE:
Na Punta de Teno nie ma żadnej infrastruktury turystycznej. Żadnych barów, restauracji, food trucków, sklepików z pamiątkami. Nie ma również toalet. O niezbędne rzeczy oraz potrzeby trzeba zadbać wcześniej i mieć ze sobą zapas własnego picia i jedzenia!

Niewielki parking i przystanek autobusu 369 (nazwa przystanku: Camino El Risco) przed bramkami blokującymi dalszy przejazd, współrzędne:
28°21’39.7″N 16°52’15.1″W
28.361034, -16.870847 – kliknij i wyznacz trasę

Parking na końcu półwyspu dostępny, gdy bramki są otwarte, współrzędne GPS:
28°20’35.2″N 16°55’11.4″W
28.343112, -16.919831 – kliknij i wyznacz trasę

5. Mirador de la Ruleta

Jeżeli wejdziesz na Teneryfie do sklepiku z pamiątkami i magnesami, to ogromna część z nich będzie miała na sobie zdjęcie charakterystycznych skał z Mirador de la Ruleta. Sam byłem posiadaczem takiego takiego kubeczka, ale … po trzech cyklach mycia w zmywarce nadruk zniknął i teraz mam wersję anonimową kubeczka z Teneryfy. Uwielbiam go! Ma fajny kształt i idealną dla mnie pojemność, ale … po nadruku skał z Mirador de la Ruleta zostało tylko wspomnienie.
Między skałami prowadzi wygodna ścieżka spacerowa, a tuż obok znajduje się spory parking, który … często bywa wypełniony w całości. Zwiedzanie skał nie trwa bardzo długo, więc rotacja na parkingu jest raczej szybka. Prawdopodobnie wystarczy wtedy chwilę poczekać i coś się zwolni.

Parking przy Mirador de La Ruleta i Roques de García:
28°13’23.9″N 16°37’49.2″W
28.223310, -16.630338 – kliknij i wyznacz trasę

6. Wulkan Teide

Widać go chyba z każdego miejsca na wyspie. Potężny wulkan, któremu wyspa zawdzięcza swoje istnienie to jedna z najważniejszych, a jednocześnie najtrudniej dostępnych atrakcji na wyspie. Wstęp na Teide polega dużym ograniczeniom i jeżeli planujesz wjechać na górę kolejką oraz odwiedzić szczyt wulkanu, to koniecznie zapoznaj się z przygotowanym przeze mnie specjalnie wpisem: Teide – kolejka linowa, bilety, szlaki, pozwolenie na wejście, pogoda. Park Narodowy Teide – atrakcje, wycieczki.
Znajdziesz w nim wszystkie potrzebne informacje oraz sporo podpowiedzi, które ułatwią ci organizację zdobycia najwyższego szczytu Hiszpanii.

skróty dla niecierpliwych:
– bilety: kolejka linowa na Teide – [klik]
– rezerwacja: prawo wstępu na szczyt wulkanu Teide – [klik]

Teide – Parking przy dolnej stacji kolejki, GPS:
28°15’21.4″N 16°37’28.1″W lub
28.255939, -16.624462 – kliknij i wyznacz trasę

7. Minas de San Jose

Odwiedziny w Minas de San Jose zaoszczędzą ci sporo czasu i pieniędzy, bo by zobaczyć bliźniaczo podobny krajobraz trzeba by się udać … na Marsa. Miejsce to jest powszechnie znane jako “marsjański krajobraz na Teneryfie” i nie jest to opinia w żaden sposób przesadzona. Właśnie tutaj prowadzone są testy pojazdów marsjańskich, zanim zostaną one wysłane w kosmos. Jeżeli chcesz wiedzieć więcej to zapraszam i polecam ten fragment wpisu: Teide z kosmosu – [klik]

Parking na księżycowo – marsjańskim płaskowyżu, GPS:
28°15’57.1″N 16°35’19.1″W lub
28.265859, -16.588645 – kliknij i wyznacz trasę

8. Obserwatorium astronomiczne

Jeżeli mocno interesujesz się kosmosem, to z pewnością duża atrakcją będzie dla ciebie wizyta w obserwatorium astronomicznym, składającym się z dużej grupy pokaźnych teleskopów obserwacyjnych. Obecność tak rozbudowanego obserwatorium w tym miejscu nie jest oczywiście przypadkowa. Na zboczu wygasłego wulkanu Teide panują bowiem doskonałe warunki do obserwacji. Wysokie położenie nad poziomem morza sprawia, że atmosfera dzieląca nas od próżni kosmosu jest znacznie cieńsza, a przez to zniekształcenia obrazu powodowane przez powietrze zdecydowanie mniejsze. To tego dochodzi niskie zanieczyszczenie powietrza oraz duża liczba dni bezchmurnych i oto mamy świetną lokalizację do obserwacji nieba.
Obserwatorium na Teneryfie specjalizuje się w obserwacjach słońca i jest trzecim co do wielkości tego typu obiektem na świecie.

Obserwatorium astronomiczne Teide, współrzędne GPS:
28°17’52.4″N 16°30’34.9″W
28.297879, -16.509688 – kliknij i wyznacz trasę

9. Garachico

Garachico to malownicze miasteczko. Paradoksalnie swój urok w dużej mierze zawdzięcza katastrofie, która omal nie doprowadziła do jego całkowitego zniszczenia. Założone pod koniec XV wieku przez hiszpańskiego bankiera (Cristobala de Ponte) rozwijało się dynamicznie, czerpiąc zyski z dogodnie położonego i bardzo popularnego portu. Niestety w krótkim czasie miasto nawiedziły trzy nieszczęścia:
– powracające epidemie (zapewne przybyłe na kotwiczących w porcie statkach),
– potężne osuwisko (pochłonęło sporo ofiar i zniszczyło kilka statków),
– a na koniec (w 1706 roku) erupcja Teide, podczas której spływająca zboczami lawa zniszczyła duży fragment miasta oraz główne źródło dobrobytu, czyli port.
Od tego czasu miasteczko przestało się rozwijać, a nawet się skurczyło, zachowując jednak urok kolonialnej zabudowy.
Miejscowość jest maleńka, więc prawdopodobnie specjalny przewodnik nie będzie ci potrzebny. Współrzędne głównych punktów podaję poniżej:

Parque de la Puerta de Tierra, czyli pozostałości prowadzącej do portu dawnej bramy, współrzędne GPS:
28°22’19.4″N 16°45’55.2″W
28.372058, -16.765331 – kliknij i wyznacz trasę

Główny plac Plaza de la Libertad z kolonialnymi zabudowaniami, współrzędne GPS:
28°22’23.5″N 16°45’51.6″W
28.373204, -16.764321 – kliknij i wyznacz trasę

Parking przy naturalnych basenach wulkaniczne El Caleton oraz zamku Castillo de San Miguel, współrzędne GPS:
28°22’25.0″N 16°45’56.7″W
28.373602, -16.765757 – kliknij i wyznacz trasę

Punkt w widokiem na miasteczko, przy jednej z dróg dojazdowych, współrzędne GPS:
28°22’14.6″N 16°46’15.3″W
28.370719, -16.770905 – kliknij i wyznacz trasę
Niestety nie da się tu zatrzymać i trzeba stanąć około 150 metrów dalej, a najlepiej wejść wyżej, między budynki.

Parking 150m od punktu z widokiem na miasteczko, współrzędne GPS:
28°22’15.9″N 16°46’19.1″W
28.371083, -16.771965 – kliknij i wyznacz trasę

10. Icod de los Vinos

Miasteczko Icod de los Vinos słynie z dwóch rzeczy: po pierwsze jest to Tysiącletnia Dracena zwana inaczej Smoczym Drzewem, a po drugie kolonialna zabudowa. Dlaczego dracena jest taka popularna i ważna? Bo jest najstarszą znaną nam na świecie tego typu rośliną, a przy okazji jest ogromna i piękna. Mówiąc krótko: unikat w skali świata.
Podziwianie kolonialnych zabudowań miasteczka nie jest skomplikowane, ale dla ułatwienia na temat zwiedzania Icod de los Vinos przygotowałem specjalny wpis: Smocze drzewo z Icod de los Vinos – żywy symbol Teneryfy

Parking w pobliżu Smoczego Drzewa, współrzędne GPS:
28°22’04.6″N 16°43’12.6″W
28.367936, -16.720177 – kliknij i wyznacz trasę

11. La Orotava

Wielu twierdzi, że La Orotava jest najpiękniejszym miastem na Teneryfie. Można się z tym zgadzać lub nie, ale zdecydowanie jest ona wspaniałym przykładem zabudowy kolonialnej, a w wybrane święta, gdy mieszkańcy dodatkowo stroją miasto, potrafi naprawdę zachwycić. Na pewno jest to miejsce warte odwiedzenia i poświęcenia mu odrobiny czasu. Zupełnie przypadkowo na moim blogu znajdziesz osobny wpis poświęcony zwiedzaniu La Orotawy. Zapraszam do zapoznania sie z nim: La Orotava – Teneryfa: atrakcje, mapa, zwiedzanie i podróż w czasie do czasów kolonialnych.

Parking w centrum La Orotava, GPS:
28°23’18.0″N 16°31’35.3″W
28.388326, -16.526470 – kliknij i wyznacz trasę

12. Puerto de la Cruz

Nieco zaskakujące może być to, że położone w północnej części wyspy (czyli tej gorszej) Puerto de la Cruz jest przede wszystkim miejscowością turystyczną. Hotele, spory wybór noclegów, kawiarnie, restauracje, promenada dla turystów, stare molo, kompleks kultowych basenów z wodą morską i niezwykle popularny rodzinny park rozrywki ZOO Loro Parque ze znanymi na cały świat papugami i całą masą innych zwierząt … to wszystko chyba mówi samo za siebie.
ZOO Loro Parque szczególnie latem cieszy się naprawdę dużą popularnością, ale na szczęście bilety da się kupić przez internet – [klik]. Przy okazji pod linkiem dostępna galeria zdjęć z parku.

My przyjechaliśmy do Puerto de la Cruz, żeby zobaczyć ogromne oceaniczne fale i udało nam się! Mieliśmy dużo szczęścia, bo fale były naprawdę potężne. Wypiętrzone wysoko mięsiste masy wody z furią uderzały o skalisty brzeg, aż ziemia drżała pod naszymi stopami. Towarzyszący temu ogromny huk jedynie wzmagał wrażenie tak, że do dzisiaj czuję dreszcz gdy przypominam się te chwile. Potworna siła!
Zjawisku sprzyjał niewątpliwie fakt, że było to w lutym, a wtedy szansa na takie fale jest największa.

UWAGA
Jeżeli lubisz rodzinne parki rozrywki to na Teneryfie jest jeszcze jeden park: Siam Park. Jest on nastawiony na rodzinne rozrywki wodne: baseny, zjeżdżalnie, miejsca urozmaiconego relaksu. Istnieje możliwość zakupu w korzystnej cenie biletu łączonego do obu parków: Siam Park oraz ZOO Loro Parque – [klik]

Najstarszy budynek w mieście: Casa de la Aduana, współrzędne GPS:
28°25’04.8″N 16°33’00.3″W
28.417991, -16.550085 – kliknij i wyznacz trasę

Centrum historyczne i główny plac z restauracjami, współrzędne GPS:
28°25’00.7″N 16°32’55.3″W
28.416857, -16.548680 – kliknij i wyznacz trasę

Baseny kąpielowe i promenada, współrzędne GPS:
28°25’09.4″N 16°32’36.6″W
28.419285, -16.543487 – kliknij i wyznacz trasę

Potężny parking w Puerto de la Cruz, współrzędne GPS:
28°25’06.6″N 16°33’06.4″W
28.418492, -16.551768 – kliknij i wyznacz trasę

13. San Cristóbal de la Laguna

I tak oto dotarliśmy do pierwszej stolicy Teneryfy, a jednocześnie miasta wpisanego na listę dziedzictwa UNESCO. Piękna, kolonialna starówka zachowała swój oryginalny XVI wieczny układ i w zasadzie nie zmieniła się od czasów gdy powstała.
Od chwili założenia San Cristobal stanowiło główny punkt wypadowy do dalszego podboju wyspy. Szybko stało się centralnym miejscem skupiającym najważniejsze instytucje i grupy społeczne. Wtedy też powstał funkcjonujący tutaj do dzisiaj uniwersytet.

Główną osią zwiedzania miasta może być zaproponowany przez mnie szybki plan, zgodnie z którym ruszamy z głównego parkingu, kierując się na jedną z głównych ulic-deptaków Calle de San Agustin. Tą ulicą idąc w stronę ruin kościoła Convento de San Agustin przejdziemy obok kilku najważniejszych zabytków, po czym należy obrać kierunek w stronę kościoła Iglesia de la Concepcion. Spod kościoła wracamy ulicą Obispo Rey Redondo obok jedynej w mieście katedry i dalej do placu Plaza del Adelantado skąd już kilka kroków do parkingu, z którego zaczynaliśmy spacer.
Oczywiście cała trasa jest niema oblepiona wieloma ciekawymi, zabytkowymi zabudowaniami.
Współrzędne GPS kluczowych, wymienionych przeze mnie powyżej punktów zamieszczam z zachowaniem właściwej kolejności poniżej:

Początek ulicy Calle de San Agustin, współrzędne GPS:
28°29’20.3″N 16°18’49.6″W
28.488970, -16.313769 – kliknij i wyznacz trasę

Ruiny kościoła Convento de San Agustín, współrzędne GPS:
28°29’25.9″N 16°19’03.4″W
28.490536, -16.317606 – kliknij i wyznacz trasę

Iglesia de la Concepción, współrzędne GPS:
28°29’25.0″N 16°19’14.6″W
28.490273, -16.320730 – kliknij i wyznacz trasę

Ulica Obispo Rey Redondo, współrzędne GPS:
28°29’21.8″N 16°19’04.8″W
28.489401, -16.318011 – kliknij i wyznacz trasę

Katedra w La Laguna, współrzędne GPS:
28°29’20.4″N 16°18’59.2″W
28.488995, -16.316447 – kliknij i wyznacz trasę

Plaza del Adelantado, współrzędne GPS:
28°29’15.2″N 16°18’48.5″W
28.487568, -16.313463 – kliknij i wyznacz trasę

Parking najwygodniej położony przy historycznym centrum miasta, współrzędne GPS:
28°29’17.5″N 16°18’45.3″W
28.488189, -16.312586 – kliknij i wyznacz trasę

Parking rezerwowy, 200m od poprzedniego, współrzędne GPS:
28°29’12.3″N 16°18’44.8″W
28.486739, -16.312450 – kliknij i wyznacz trasę

14. Park Wiejski Anaga (Parque Rural de Anaga)

Ten punkt na mapie wycieczki umieściłem w zasadzie tylko po to, by umieścić pod nim kilka informacji, które wydają mi się bardzo pomocne. Park Wiejski Anaga, do którego zdecydowanie lepiej pasuje nazwa Park Krajobrazowy Anaga to prawdziwy skarb Teneryfy. Leży na północno-wschodnim krańcu wyspy, czyli w miejscu gdzie panuje często gorsza pogoda. Gruba warstwa chmur i deszcz nie są tu rzadkością, a temperatury poniżej 20 stopni Celsjusza należą do normalnych. Do tego często pojawia się mgła, lub raczej przetaczają się nad górami chmury, które są tak nisko zawieszone, że swoimi brzuchami szorują po górach, co my widzimy jako gęstą mgłę. Dzięki tej pogodzie góry Anaga są wolne od tłumu turystów, a przy tym pokryte są bajecznie bujną roślinnością. Panujące tu warunki są niemal idealne dla flory i fauny, która chętnie z tego korzysta. Wydaje się, że gatunkiem, który najmniej dostrzega zalety tego obszaru jest człowiek. Nie muszę dodawać, że sytuacja ta tworzy wspaniałą przestrzeń dla przyjemnej eksploracji. W ostatnich latach coraz więcej osób zaczyna zauważać park krajobrazowy gór Anaga i pojawia się tutaj coraz więcej turystów, ale wciąż trudno mówić, żeby panował tu tłok.
Opis możliwości zwiedzania jakie daje obszar gór Anaga to materiał na osobny bardzo obszerny wpis, a tutaj nie ma niestety na to miejsca. Postaram się więc mocno skondensować to, co być może kiedyś rozwinę w dłuższym tekście.
Na początek wybrałem kilka miejsc, które uwzględniłem w moim planie zwiedzania, rozpisując go na dwa dni (dzień 4 i dzień 5), ale Anaga oferuje znacznie więcej.
Dla wszystkich, którzy zakochają się w tym obszarze odwiedzając go za moją namową zamieszczam kilka dodatkowych informacji, dzięki którym mogą samodzielnie rozbudować i poszerzyć eksplorację tego terenu. Anagę można bowiem zwiedzać nie tylko samochodem, ale również na nogach. Cały obszar pokryty jest siecią specjalnie oznakowanych i obłędnie pięknych szlaków pieszych. Szlaki mają różną długość, różny poziom trudności i rozmaite przeznaczenie. Są takie po których można chodzić pieszo, ale są też takie, które nadają i zostały specjalnie dostosowane do jazdy rowerem oraz wózkami inwalidzkimi! Tak! Są takie szlaki (informację o przystosowaniu szlaku znajdziesz w spisie szlaków, który zamieszczam poniżej)!

— Mapa szlaków Parque Rural de Anaga

Na początek rzecz najważniejsza czyli mapa szlaków. Jeżeli dobrze poszukacie, to znajdziecie w internecie sporo różnych map, ale najbardziej użyteczna wydaje mi się mapa, którą pobrałem z oficjalnej strony Teneryfy: www.tenerife.es. Mama ma format PDF i doskonale się skaluje bez dużych strat jakości. Można ją więc mocno powiększać zachowując bardzo dobrą czytelność i analizować przebieg interesującego cię szlaku.

pobierz: mapa Parque Rural de Anaga – [klik]

— Spis szlaków pieszych w górach Anaga

Na początek w oparciu o dane zamieszczone na oficjalnej stronie Teneryfy (tenerife.es) przygotowałem zestawienie szlaków, na które wstęp jest nieograniczony i nie wymaga specjalnych zezwoleń. Położenie szlaków znajdziesz na mapie, do której link zamieściłem powyżej.
Przy opisach znajdziesz również numery linii autobusowych, które dojeżdżają na początek i koniec szlaku.

PR-TF 01 Las Mercedes – Cruz del Carmen
długość szlaku (w jedną stronę): 2,5 km
czas przejścia (w jedną stronę): 1h 20 min
dojazd do szlaku: autobus do Las Mercedes z Intercambiador La Laguna – linia 270
powrót ze szlaku: autobus powrotny z Cruz del Carmen do węzła La Laguna – linia 273
zobacz: więcej informacji

PR-TF 02 Taborno – Pico del Inglés – Valleseco
długość szlaku (w jedną stronę): 10 km
czas przejścia (w jedną stronę): 4h 30 min
dojazd do szlaku: autobus do Taborno z węzła La Laguna – linia 275
powrót ze szlaku: autobus powrotny z Valleseco do węzła Santa Cruz – linia 917
zobacz: więcej informacji

PR-TF 02.1 Szlak łączący PR TF 02 z PR-TF 09 (przez El Frontón)
długość szlaku (w jedną stronę): 0,5 km
czas przejścia (w jedną stronę): 20 min
dojazd do szlaku: autobus do Taborno z węzła La Laguna – linia 275
powrót ze szlaku: autobus powrotny z Valleseco do węzła Santa Cruz – linia 917
zobacz: więcej informacji

PR-TF 03 Casas de la Cumbre – Valle Brosque – Casa Forestal
długość szlaku (w jedną stronę): 6,5 km
czas przejścia (w jedną stronę): 3 h 45 min
dojazd do szlaku: autobus do Casas de la Cumbre z węzła La Laguna – linia 076
powrót ze szlaku: autobus powrotny z Casa Forestal do węzła La Laguna – linia 076
zobacz: więcej informacji

PR-TF 04 El Bailadero – Taganana
długość szlaku (w jedną stronę): 3 km
czas przejścia (w jedną stronę): 2 h
dojazd do szlaku: autobus do El Bailadero z węzła La Laguna – linia 077
powrót ze szlaku: autobus powrotny z Taganana do węzła Santa Cruz – linia 946
zobacz: więcej informacji

PR-TF 04.1 Punkt widokowy Amogoje – Almáciga
długość szlaku (w jedną stronę): 2,6 km
czas przejścia (w jedną stronę): 1 h 30 min
dojazd do szlaku: autobus do punktu widokowego Amogoje z węzła Santa Cruz – linia 946
powrót ze szlaku: autobus powrotny z Almáciga do węzła Santa Cruz – linia 946
zobacz: więcej informacji

PR-TF 05 Chamorga – Igueste de San Andrés
długość szlaku (w jedną stronę): 10 km
czas przejścia (w jedną stronę): 2 h
dojazd do szlaku: autobus do Chamorga z węzła Santa Cruz – linia 947
powrót ze szlaku: autobus powrotny z Igueste de San Andrés do węzła Santa Cruz – linia 945
zobacz: więcej informacji

PR-TF 05.1 Igueste de San Andrés – Sygnalizacja świetlna
długość szlaku (w jedną stronę): 2,2 km
czas przejścia (w jedną stronę): 1 h 25 min
dojazd do szlaku: autobus do Igueste de San Andrés z węzła Santa Cruz – linia 945
powrót ze szlaku: autobus powrotny ze świateł do węzła Santa Cruz – linia 945
zobacz: więcej informacji

PR-TF 06 El Draguillo – Chamorga – Latarnia morska Anaga
długość szlaku (w jedną stronę): 7 km
czas przejścia (w jedną stronę): 4 h 40 min
dojazd do szlaku: autobus do Chamorga z węzła Santa Cruz – linia 947
powrót ze szlaku: autobus powrotny z Chamorga do węzła Santa Cruz – linia 947
zobacz: więcej informacji

PR-TF 06.1 Chamorga – Domy Tafada – Latarnia morska Anaga
długość szlaku (w jedną stronę): 2,8 km
czas przejścia (w jedną stronę): 1 h 40 min
dojazd do szlaku: autobus do Chamorga z węzła Santa Cruz – linia 947
powrót ze szlaku: autobus powrotny z Chamorga do węzła Santa Cruz – linia 947 lub powrót z Almáciga do węzła Santa Cruz – linia 946
zobacz: więcej informacji

PR-TF 06.2 Roque de Las Bodegas – Almáciga – Benijo – El Draguillo
długość szlaku (w jedną stronę): 4,5 km
czas przejścia (w jedną stronę): 2 h
dojazd do szlaku: autobus do El Draguillo z węzła Santa Cruz – linia 946
powrót ze szlaku: autobus powrotny z El Roque de Las Bodegas do węzła przesiadkowego Santa Cruz – linia 946
zobacz: więcej informacji

PR-TF 06.3 Benijo – Cruz del Draguillo
długość szlaku (w jedną stronę): 2,2 km
czas przejścia (w jedną stronę): 1 h 50 min
dojazd do szlaku: autobus do Benijo z węzła Santa Cruz – linia 946
powrót ze szlaku: autobus powrotny z Cruz del Draguillo do węzła przesiadkowego Santa Cruz – linia 947
zobacz: więcej informacji

PR-TF 08 Afur – Taganana – Afur
długość szlaku (w jedną stronę): 14,5 km
czas przejścia (w jedną stronę): 9 h
dojazd do szlaku: autobus do Afur z węzła La Laguna – linia 076
powrót ze szlaku: autobus powrotny z Afur do węzła La Laguna – linia 076
zobacz: więcej informacji

PR-TF 09 Afur – Las Carboneras
długość szlaku (w jedną stronę): 5,7 km
czas przejścia (w jedną stronę): 3 h 30 min
dojazd do szlaku: autobus do Afur z węzła La Laguna – linia 076
powrót ze szlaku: autobus powrotny z Las Carboneras do węzła La Laguna – linia 275
zobacz: więcej informacji

PR-TF 10 Cruz del Carmen – Punta del Hidalgo [ 2023 – Szlak w budowie – możliwe tymczasowe obejście ]
długość szlaku (w jedną stronę): 10 km
czas przejścia (w jedną stronę): 4 h 30 min
dojazd do szlaku: autobus do Cruz del Carmen z węzła La Laguna – linia 273
powrót ze szlaku: autobus powrotny z Punta del Hidalgo do węzła La Laguna – linia 105
zobacz: więcej informacji

PR-TF 10.1 Degollada Las Escaleras – Las Carboneras – Chinamada
długość szlaku (w jedną stronę): 3,2 km
czas przejścia (w jedną stronę): 1 h 30 min
dojazd do szlaku: autobus do Las Escaleras z węzła La Laguna – linia 275
powrót ze szlaku: autobus powrotny z Las Carboneras do węzła La Laguna – linia 275
zobacz: więcej informacji

PR-TF 11 Cruz del Carmen – El Batán – Punta del Hidalgo [ 2023 – Szlak tymczasowo zamknięty z powodu prac konserwacyjnych na odcinku pomiędzy Lomo de Los Dragos i Batán de Abajo ]
długość szlaku (w jedną stronę): 11,5 km
czas przejścia (w jedną stronę): 5 h
dojazd do szlaku: autobus do Cruz del Carmen z węzła La Laguna – linia 273
powrót ze szlaku: autobus powrotny z Punta del Hidalgo do węzła La Laguna – linia 105
zobacz: więcej informacji

PR-TF 12 Cruz del Carmen – Bajamar
długość szlaku (w jedną stronę): 10,5 km
czas przejścia (w jedną stronę): 4 h 15 min
dojazd do szlaku: autobus do Cruz del Carmen z węzła La Laguna – linia 273
powrót ze szlaku: autobus powrotny z Bajamar do węzła La Laguna – linia 105
zobacz: więcej informacji

PR-TF 12.1 Dojście do Tegueste (ze szlaku PR TF 12)
długość szlaku (w jedną stronę): 5,3 km
czas przejścia (w jedną stronę): 1 h 40 min
dojazd do szlaku: autobus do Cruz del Carmen z węzła La Laguna – linia 273
powrót ze szlaku: autobus powrotny z Tegueste do węzła La Laguna – linia 050
zobacz: więcej informacji

PR-TF 12.2 Dojście do Pedro Álvareza (ze szlaku PR TF 12)
długość szlaku (w jedną stronę): 3,5 km
czas przejścia (w jedną stronę): 1 h 10 min
dojazd do szlaku: autobus do Cruz del Carmen z węzła La Laguna – linia 273
powrót ze szlaku: autobus powrotny z Pedro Álvarez do węzła La Laguna – linia 050
zobacz: więcej informacji

— Spis szlaków dostosowanych do wózków inwalidzkich oraz szlaki rodzinne w górach Anaga

Ścieżka zmysłów

Szlak podzielony jest na trzy części, przy czym w pełni dostępna dla wózków jest tylko część 1. Pozostałe dwie części należy traktować jako nie przystosowane dla wózków, ale podam dane dla wszystkich trzech odcinków, bo dobrze sprawdzą się jaki ścieżki rodzinne.

dojazd do szlaku: autobus do Cruz del Carmen z węzła La Laguna – linia 273
powrót ze szlaku: autobus powrotny z Cruz del Carmen do węzła La Laguna – linia 273

Ścieżka zmysłów – trasa 1 (tylko cześć 1): “Obudź swoje zmysły”
długość szlaku (w jedną stronę): 0,2 km – szlak jest praktycznie płaski i prowadzi drewnianym podestem
zobacz: więcej informacji

Ścieżka zmysłów – trasa 2 (cześć 1 + 2): “Daj się zaskoczyć”
długość szlaku (w jedną stronę): 0,9 km – tylko cześć 1 przejezdna wózkiem
zobacz: więcej informacji

Ścieżka zmysłów – trasa 3 (część 1 + 2 +3): “Co zawiera Monteverde”
długość szlaku (w jedną stronę): 1,3 km – tylko cześć 1 przejezdna wózkiem
zobacz: więcej informacji

Szlak Pista de las Hiedras
długość szlaku (w jedną stronę): 4,4 km – tylko fragment szlaku (pierwszy kilometr) jest przejezdny dla wózków
zobacz: więcej informacji

15. Punta del Hidalgo

Malowniczo położona miejscowość na granicy gór i oceanu. kolejne doskonałe miejsce by po prostu usiąść i patrzeć. W samym Punta del Hidalgo można w genialnej scenerii zjeść doskonałe owoce morza. Być może będziesz tu właśnie o sprzyjającej posiłkowi porze dnia?
Zaczynają się tutaj szlaki: PR-TF 10 oraz PR-TF 11.

Punkt widokowy w Punta del Hidalgo, współrzędne GPS:
28°34’16.8″N 16°19’04.2″W
28.571324, -16.317825 – kliknij i wyznacz trasę

zabacz: panorama z punktu widokowego – [klik]

A tutaj można się zatrzymać tab blisko oceanu, że bliżej się już po prostu się nie da, współrzędne GPS:
28°34’23.5″N 16°19’52.2″W
28.573205, -16.331155 – kliknij i wyznacz trasę

16. Tunel de las Hadas

Osobliwy, wyjątkowy i spektakularny tunel skalny, który od góry zamyka sklepienie utworzone z koron drzew. Najpiękniejsze zdjęcia powstają tutaj, gdy w tunelu ściele się gęsta mgła. Atmosfera robi się wtedy podwójnie niesamowita.

Tunel de las Hadas, współrzędne GPS;
28°32’06.2″N 16°16’06.1″W
28.535049, -16.268361 – kliknij i wyznacz trasę

U wlotu do Tunel de las Hadas nie ma się jak zatrzymać, więc można przejechać 150 m dalej, gdzie znajduje się malutka zatoczka, współrzędne GPS:
28°32’04.2″N 16°16’01.7″W
28.534500, -16.267139 – kliknij i wyznacz trasę

17. Pico del Ingles

Jak sama nazwa wskazuje Pico del Ingles to górski szczyt. Dzięki temu, że jest to jeden z najwyższych szczytów w tej części wyspy, a jego położenie jest bardzo korzystne widokowo, to niewiele jest miejsc, z których można zobaczyć piękniejszą panoramę gór. O ile nie będzie mgły, to widoki będą obłędne.
Na Pico de Ingles rozpoczyna sięi szlak PR-TF2.

Punkt widokowy na Pico del Ingles, współrzędne GPS:
28°31’57.2″N 16°15’49.7″W
28.532550, -16.263792 – kliknij i wyznacz trasę

Parking na Pico del Ingles, współrzędne GPS:
28°31’59.2″N 16°15’50.5″W
28.533113, -16.264023 – kliknij i wyznacz trasę

18. Diabelska ostroga (Devil’s Spur Rock)

Devil’s Spur Rock to charakterystyczny fragment stały, na krawędzi której biegnie droga. Widok pojawia się przed nami tak niespodziewanie, że najczęsciej nia ma czasu na reakcję. Jeżeli chcesz więc rzucić okiem na tą ciekawą symbiozę skały i drogi, to chwilę przed dojazdem zwolnij.

Diabelska ostroga (Devil’s Spur Rock), współrzędne GPS:
28°32’47.7″N 16°12’52.0″W
28.546590, -16.214444 – kliknij i wyznacz trasę

19. Taganana

Taganana to raj dla miłośników cudnych widoków ale koszmar dla kierowców. Dojazd do tej miejscowości nie należy do łatwych, ale widoki rekompensują wszystko. W trakcie jazdy możesz usłyszeć klakson . Droga jest tak wąska, a zakręty tak ciasne, że kierowcy zbliżając się do zakrętu sygnalizują w ten sposób swoją obecność. To pomaga zapobiec niebezpiecznym sytuacjom na drodze.
Kilka punktów widokowych znajduje się po drodze (są specjalne zatoczki), ale są też takie, do których trzeba dojechać, przy czym droga dojazdowa będzie jeszcze trudniejsza. Bierz to pod uwagę i nie przeceniaj swoich umiejętności i możliwości.

Punkt widokowy Mirador Túnel de Anaga (po drodze do Taganana), współrzędne GPS:
28°32’51.3″N 16°12’11.2″W
28.547575, -16.203098 – kliknij i wyznacz trasę

Punkt widokowy Mirador Risco Amogoje (po drodze do Taganana), współrzędne GPS:
28°33’29.7″N 16°12’20.4″W
28.558242, -16.205678 – kliknij i wyznacz trasę

Na ten punkt widokowy (Piedra Rajada) prowadzi trochę karkołomny wjazd, współrzędne GPS:
28°33’40.5″N 16°13’23.5″W
28.561261, -16.223205 – kliknij i wyznacz trasę

Parking nad brzegiem oceanu, na którym kierowca może trochę odpocząć, współrzędne GPS:
28°34’01.0″N 16°12’48.7″W
28.566938, -16.213526 – kliknij i wyznacz trasę

20. Playa de Almaciga

Almaciga to jedna z czarnych plaż, jakich na Teneryfie spotkasz znacznie więcej. Znajduje się w pobliżu poprzedniego punktu i warto na nią podjechać w zasadzie przy okazji. Od innych plaż odróżniają ją okoliczności i otoczenie w jakim się znajduje. Czy jeszcze jest coś co na tobie zrobi wrażenie, po całym dniu przepełnionym pięknymi widokami?

Playa de Almaciga – krótkie pobocze z możliwością zaparkowania, współrzędne GPS:
28°34’14.7″N 16°12’13.1″W
28.570750, -16.203639 – kliknij i wyznacz trasę

21. Benijo

Plaża Benijo zawsze znajduje się w rankingu najpiękniejszych plaż na Teneryfie, a to za sprawą malowniczych skał, jakie znajdują się przy jej brzegu. Trudno odmówić jej uroku i trudno dyskutować z urodą naturalnych, przybrzeżnych rzeźb skalnych. Nie będę też silił się na ich opisywanie. Po prostu pojedź, usiąść i ciesz oczy tym widokiem.
Z plaża Benijo korespondują szalki PR-TF 6.2 i PR-TF 6.3, które następnie łączą się z PR-TF 6.

Niewielki parking w pobliżu zejścia na plażę Benijo, współrzędne GPS:
28°34’28.6″N 16°11’18.0″W
28.574621, -16.188325 – kliknij i wyznacz trasę

22. Playa de las Teresitas

Największa na wyspie piaszczysta plaża. Piesek na plaży pochodzi z wprost z afrykańskiej Sahary. W sąsiedztwie plaży znajduje się kompletny i mocno rozbudowany węzeł gastronomiczny oraz sanitarny.

Parking przy plaży Playa de las Teresitas, współrzędne GPS:
28°30’28.9″N 16°11’17.5″W
28.508017, -16.188194 – kliknij i wyznacz trasę

23. Santa Cruz de Tenerife

Santa Cruz de Tenerife jest największym na Teneryfie i drugim co do wielkości (po Las Palmas na Gran Canarii) miastem archipelagu wysp Kanaryjskich. Wspólnie z Las Palmas pełni rolę stolicy lokalnej autonomii. Obecnie w Santa Cruz de Tenerife mieszka ponad 220 tys. ludzi.
Zwiedzanie Santa Cruz de Tenerife w sposób najprostszy można oprzeć o kilka najważniejszych placów i miejsc. Można je łatwo ułożyć w pętlę w następującej kolejności (współrzędne wszystkich punktów podaję poniżej):
1. zamek Castillo de San Cristobal
2. plac Plaza de Espana
3. plac Plaza del Príncipe de Asturias
4. park Parque García Sanabria
5. plac Plaza Weyler
6. powrót do Castillo de San Cristobal

Samochód można zostawić na parkingu w pobliżu Plaza de Espana (współrzędne GPS poniżej).

Wjazd na parking publiczny przy Plaza de Espana, współrzędne GPS:
28°28’02.8″N 16°14’47.6″W
28.467434, -16.246556 – kliknij i wyznacz trasę

Plaza de Espana oraz Castillo de San Cristobal (fragmenty można zobaczyć w podziemnej galerii), współrzędne GPS:
28°28’00.9″N 16°14’48.8″W
28.466905, -16.246900 – kliknij i wyznacz trasę

Plaza del Príncipe de Asturias, współrzędne GPS:
28°28’05.9″N 16°15’01.4″W
28.468309, -16.250387 – kliknij i wyznacz trasę

Parque García Sanabria, współrzędne GPS:
28°28’18.7″N 16°15’13.4″W
28.471867, -16.253724 – kliknij i wyznacz trasę

Plaza Weyler, współrzędne GPS:
28°28’03.6″N 16°15’20.5″W
28.467655, -16.255682 – kliknij i wyznacz trasę

Chętni mogą podjechać jeszcze na krótki spacer w pobliże charakterystycznego budynku Auditorio de Tenerife, obok którego znajduje się okrągła twierdza na wodzie Castle of St John the Baptist, kompleks basenów rekreacyjno wypoczynkowych Parque Marítimo César Manrique oraz Palmetum, czyli znany ogród z setkami gatunków palm.
Wszystkie obiekty są dokładnie obok siebie, jeden przy drugim, a tuż obok znajduje się ogromny parking.

Parking przy kompleksie basenów, współrzędne GPS:
28°27’16.8″N 16°15’18.8″W
28.454671, -16.255234 – kliknij i wyznacz trasę

Auditorio de Tenerife oraz Castle of St John the Baptist, współrzędne GPS:
28°27’20.9″N 16°15’07.4″W
28.455816, -16.252043 – kliknij i wyznacz trasę

Kompleks basenów, współrzędne GPS:
28°27’14.7″N 16°15’15.9″W
28.454090, -16.254414 – kliknij i wyznacz trasę

Punkt widokowy na terenie Palmetum, współrzędne GPS:
28°27’09.4″N 16°15’16.8″W
28.452611, -16.254667 – kliknij i wyznacz trasę

Na koniec można jeszcze podjechać na punkt widokowy, z którego można zobaczyć rozległą panoramę miasta.

Punkt widokowy na panoramę Santa Cruz de Tenerife, współrzędne GPS:
28°28’31.5″N 16°15’38.0″W
28.475419, -16.260549 – kliknij i wyznacz trasę

24. El Medano

El Medano to w pobliżu Costa Adeje jeden z największych ośrodków turystyczno-hotelowych z wygodnymi plażami. Zaznaczam go na mapie, ponieważ niektórzy z was mogą właśnie tutaj mieć swoją bazę wypadową, więc mając ten punkt na mapie łatwiej będzie planować zwiedzanie.

Parking przy plaży w El Medano, współrzędne GPS:
28°02’45.7″N 16°32’03.2″W
28.046013, -16.534211 – kliknij i wyznacz trasę

Ważne dla mnie!

Wystaw artykułowi dobrą ocenę (5 gwiazdek mile widziane 😀 )!
To nic nie kosztuje, a dla mnie jest bardzo ważne! Blog żyje z odwiedzin i dzięki temu ma szansę się rozwijać. ZRÓB TO proszę i ... z góry dziękuję!

Jeżeli lubisz moje przewodniki z pewnością przyda ci się stworzony przez mnie katalog przewodników - [klik]. Znajdziesz w nim gotowe pomysły na kolejne wyjazdy, opisy innych kierunków turystycznych oraz alfabetyczny spis przewodników podzielony na państwa, miasta, wyspy i regiony geograficzne.

Zamieszczam również link do profilu na Facebook-u - [klik]. Wejdź i naciśnij "Obserwuj", wtedy nie przegapisz nowych, inspirujących wpisów.

No chyba, że wolisz Instagram. Nie jestem demonem mediów społecznościowych, ale zawsze możesz liczyć na coś miłego dla oka na moim instagramowym profilu - [klik]. Profil chętnie przyjmie każdego obserwatora, który nakarmi go swoim polubieniem.

Tworzone przeze mnie treści udostępniam bezpłatnie z zachowaniem praw autorskich, a blog utrzymuje się z reklam i współpracy afiliacyjnej. W treści artykułów będą więc wyświetlane automatyczne reklamy, a niektóre linki są linkami afiliacyjnymi. Nie ma to żadnego wpływu na końcową cenę usługi lub produktu, ale za wyświetlenie reklam lub skorzystanie z niektórych linków mogę otrzymać prowizję. Polecam jedynie usługi i produkty, które uważam za dobre i pomocne. Od początku istnienia bloga nie opublikowałem żadnego artykułu sponsorowanego.

Niektórzy z czytelników, którym zawarte tu informacje bardzo pomogły, pytają mnie czasem jak można wesprzeć blog? Nie prowadzę zbiórek ani programów wsparcia (typu: patronite, zrzutka czy "kup kawę"). Najlepszym sposobem jest korzystanie z linków. Ciebie to nic nie kosztuje, a wsparcie dla bloga generuje się samo.

Pozdrawiam